فرق ماهی سفید قزل آلا و سی بس چیست؟ (مقایسه جامع)

لب کلام

اگر جزء طرفداران پر و پا قرص ماهی باشید که به احتمال زیاد انواع مختلفی از ماهی‌ها را امتحان کرده‌اید؛ اما افرادی که طرفدار ماهی نبوده یا سالی یک بار آن هم شب عید ماهی پیشنهادی ماهی فروش را می‌خورند و جدیداً به توصیه پزشک و به لطف رسانه‌ها، تصمیم به مصرف منظم ماهی گرفته‌اند! طبیعتاً مردد می‌شوند که چه ماهی را امتحان کنند که به مذاقشان خوش بیاید و به منو هفتگی‌شان اضافه شود! در بین انواع ماهی، قزل آلا ، ماهی سفید و سی بس هر سه نسبتاً از رایج‌ترین و خوشمزه‌ترین ماهی‌هایی هستند که برای پخت و پز استفاده می‌شوند. پس اگر دوست دارید بفهمید فرق بین این سه ماهی چیست و هر کدام چه طعم و مزه و چه ارزش غذایی دارند و کدام ویژگی‌ آنان حتی برای شما ماهی دوستان تازگی دارد! در ادامه این مقاله با ما باشید.

چقدر ماهی سفید را می‌شناسید؟

ما ایرانی‌ها ماهی سفید را به عنوان خوشمزه‌ترین ماهی آب‌های شور خزر با تیغ ریز و زیاد می‌شناسیم که گوشت سفید و اشپل آن طرفداران زیادی دارد، اما آیا می‌دانستید جنوب کشور هم ماهی سفید دارد؟ که طول آن کمی کمتر و برخلاف ماهی سفید شمال، فقط یک استخوان درشت میانی دارد.

در منابع لاتین، به جای اشاره به نوع خاصی از ماهی، اصطلاح "ماهی سفید (White Fish)" به طور کلی به هر ماهی گوشت سفید با طعم ملایم اشاره دارد که دارای چربی و کالری نسبتاً کم _ در مقایسه با ماهی‌های پرچرب و روغنی _  و در عین حال سرشار از پروتئین و ریزمغذی‌هایی مانند سلنیوم، منیزیم، فسفر و پتاسیم هستند.

سی بس یا باراموندی؟ مساله این است!

دو نوع ماهی وجود دارد که معمولاً به عنوان سی بس شناخته می‌شوند. اولین مورد، نوع اروپایی آن است که بو و تیغ بیشتری نسبت به نوع دیگر دارد و در ایران موجود نیست؛ نوع دیگر، آسیایی است به رنگ نقره‌ای با فلس‌های تقریباً زیاد و درشت که به طور گسترده در منطقه هند و غرب اقیانوس آرام از جنوب آسیا تا پاپوآ گینه‌نو و شمال استرالیا پراکنده است؛ اما اکنون برای اطمینان از حفظ استانداردهای دقیق کیفیت، در مزرعه‌های دریایی رشد داده می‌شود و ایناس، در حال حاضر بزرگترین تولیدکننده ماهی سی‌بس به روش فیش فارمینگ (مزرعه دریایی) در غرب آسیا است؛ که مزرعه دریایی آن در دل خلیج فارس قرار دارد. باراموندی (Barramundi) هم یک کلمه بومی استرالیایی است که به سی بس آسیایی اطلاق می‌شود. خلاصه این که داخل شناسنامه باراموندی است ولی ما «سی بَس» صدایش می‌زنیم!

قزل آلا ؛ خوشمزه‌ی در دسترس

قزل آلا معروف‌ترین و در دسترس‌ترین ماهی آب شیرین، در زیرگروه ماهی‌های آزاد و از خانواده سالمون است، انواع مختلفی دارد؛ از قزل آلای رنگین کمان (پروفروش‌تر) گرفته تا خال قرمز (مرغوب‌تر) و فراتر از آن. در حالی که قزل آلا ممکن است از نظر ظاهر و رنگ متفاوت باشد، آن‌ها عمدتاً خالدار هستند و گوشتی از صورتی خیلی روشن تا نزدیک به نارنجی دارند. 

 مقایسه ماهی سفید ، قزل آلا و سی بس از لحاظ عطر و طعم و بو

گوشت ماهی سی بس که پایه کلاسیک غذاهای دریایی در سراسر خاور دور است و در بریتانیا، لاکچری‌‌ترین ماهی برای مجالس و مناسب‌های خاص، لقب گرفته، بافتی نرم و آبدار و طعمی ملایم، کره‌ای و کمی شیرین دارد و اصلاً بوی تند ندارد، البته پوست آن تا حدودی طعم قوی‌تری دارد. ماهی سفید، گوشتی لذیذ و سفید و طعم و بویی ملایم دارد که نباید زیاد آن را مزه دارد کرد؛ چون طعم و عطر اصیل خود را از دست می‎دهد.

گوشت صورتی مایل به روشن  قزل آلا، بافتی سبک و لطیف و طعمی ملایم و تقریباً خنثی دارد که مزه آن به راحتی توسط ادویه‌ها، چاشنی‌ها یا سس‌ها تحت الشعاع قرار می‌گیرد و بوی متوسطی دارد.

مقایسه ماهی سفید ، قزل آلا و سی بس از لحاظ میزان استخوان

ماهی سفید در عین خوشمزه بودن، تیغ ریز، زیاد دارد و باید خیلی حواستان را جمع کنید گوشت را با تیغ نخورید. اما ماهی سفید جنوب در مقایسه با ماهی سفید شمال، کمی کوچکتر و فقط دارای یک استخوان درشت ستون فقرات است و تیغ ریز و آزاردهنده ندارد. ماهی قزل آلا هم یک استخوان درشت در قسمت میانی دارد که تیغ‌های ریز فرعی به آن متصل است و جدا کردن استخوان آن قلق دارد. ماهی سی بس نیز تنها یک استخوان بزرگ و قابل تفکیک در قسمت میانی دارد و بیشتر به شکل فیله بدون استخوان عرضه می‌شود. آیا جدیدترین ماهی بدون تیغ بازار را می‌شناسید؟

مقایسه ماهی سفید ، قزل آلا و سی بس از لحاظ ارزش و محتوای غذایی

این جدول ارزش غذایی مواد تشکیل دهنده اصلی (مقدار در 100 گرم)  سه ماهی سفید، قزل آلا و سی بس را برای درک بهتر شما نشان می‌دهد:

* نکات مهم:

1) ماهی قزل آلا کالری بیشتری نسبت به ماهی سی بس و ماهی سفید دارد.

2) نوع پرورشی ماهی‌ها، چربی بیشتری نسبت به نوع دریایی آن‌ها دارد.

یک فیله 170 گرمی ماهی سی بس، حاوی 50 میلی گرم کلسیم و 4 درصد از ویتامین A مصرفی روزانه بزرگسالان است. همچنین سی بس علاوه بر یک منبع غنی امگا 3، سرشار از پتاسیم، زینک، سلنیوم و ویتامین D است. با این حال، سدیم زیادی دارد و خوش نمک است؛ پس موقع طبخ، نمک زیادی به آن اضافه نکنید.  ماهی قزل‌آلا حاوی مقادیر قابل توجهی از محبوب‌ترین ویتامین‌های B است.در یک وعده قزل آلا نیز مجموعه‌ای از مواد معدنی دریافت خواهید کرد از جمله پتاسیم با 11 درصد از ارزش روزانه، فسفر با 23 درصد و سلنیوم با 34 درصد. همچنین 12 درصد از ویتامین E را تامین می‌کند. ماهی سفید نیز حاوی اسیدهای آمینه و مواد معدنی مفید: ید، فلوئور، کروم، فسفر و غنی از ویتامین‌های مهم A، D و کولین (B4) است.

مقایسه ماهی سفید ، قزل آلا و سی بس از لحاظ بهترین شیوه پخت

یکی از قوانین اولیه مد می‌گوید که رنگ مشکی با همه چیز ست می‌شود. مشابه این قانون در مورد سی بس هم صادق است، این ماهی همه کاره بدون طعم دهنده هم خوشمزه است و با اکثر رژیم‌های غذایی و با همه‌ی روش‌های پخت، سازگاری دارد، سی باس را می‌توان با چاشنی و ادویه‌های تایلندی کبابی کرد، با نمک و فلفل و سبزیجات سرخ کرد، یا با کره، لیمو در فر پخت. بهترین شیوه پخت ماهی قزل آلا، پخت آن به صورت کامل و درسته یا به شکل سرخ شده شکم پر یا کباب کردن آن است. از جمله بهترین روش‌های پخت ماهی سفید، شکم پر مجلسی در فر، سوخاری و کبابی است. فقط هر سه ماهی چون از چربی نسبتاً متوسطی برخوردارند نباید بیش از اندازه پخته یا سرخ شوند.

تفاوت ماهی سفید ، قزل آلا و سی بس نر و ماده 

ماهی سفید ماده دارای اشپل و ماهی سفید نر گوشت بیشتری دارد اما طعم نوع نر و ماده هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارد. در قسمت سر ماهی نر سفید، خال‌هایی وجود دارد که روی سر ماهی ماده دیده نمی‌شود. ماهی سی بس هرمافرودیت‌ پروتاندروس (protandrous hermaphrodites) است یعنی ابتدا به صورت نر رشد می‌کند و در سن 3 تا 4 سالگی بالغ می‌شود، اما بعداً در سن 5 یا 6 سالگی به ماده تبدیل می‌شود و می‌تواند تولید مثل کند. اما برای این تغییر جنسیت به آب شور نیاز دارد. نر و ماده ماهی قزل آلا از لحاظ طعم، شبیه هم هستند، اما نوع نر آن چربی کمتر و نوع ماده، وزن و پهنای بیشتری دارد، در ضمن نرها سر و پوزه بلندتر و نوک تیزتر و باله کمری بلندتری دارند.

جمع بندی نهایی

ما در این مقاله به مقایسه ماهی سفید، سی بس و قزل آلا از لحاظ ویژگی‌های فیزیکی و ظاهری، عطر و طعم، میزان استخوان؛ جنسیت، بهترین شیوه پخت، ارزش مواد غذایی، میزان ویتامین‌ها و مواد معدنی، پایداری، میزان جیوه و … پرداختیم و به این نتیجه دست یافتیم که هر سه ماهی از ویژگی‌های عامه پسند خوبی برخوردارند و شما می‌توانید این سه ماهی را وارد رژیم غذایی خود کنید، اما فراموش نکنید که سی بس با اختلاف زیاد، اولین گزینه پیشنهادی است.

 شما می‌توانید ماهی سی بس را به طور مستقیم از تولید کننده بخرید!